De opname kan beginnen.

‘Achter Gesloten Deuren’ -
achter de schermen

Een van de aardige dingen van lid zijn van een toneelvereniging is dat de vereniging wel eens verzoekjes van buitenaf krijgt voor een acteur. Verzoekjes om voor Sint of Kerstman te spelen zijn er ieder jaar wel en dat is natuurlijk goed nieuws voor de kas. In mei verzorgde Internos nog een vrijgezellenfeestje en eerder een workshop voor kinderen in Villa Pardoes.

Kortom, als actief lid heb je dus meer mogelijkheden dan alleen maar eens per jaar in een stuk te spelen.

De uitnodiging

Enkele maanden geleden circuleerde per mail het bericht van een castingbureau die nieuw talent zocht voor een nieuwe televisieserie. Of er bij ons interesse voor was. Dat klonk me wel aardig in de oren en ik besloot de handschoen op te pakken.

Figurantenrolletje?

“Vast een figurantenrolletje voor een of ander lokaal televisiestation dacht ik nog’. De vermelding ‘hoofdrol/bijrol’ betekende waarschijnlijk vast niets meer dan dat je als figurant in het gunstige geval je mond open mocht trekken.
Enthousiast reageerde ik en stuurde wat foto’s mee en een heel kort lijstje met enkele regels van mijn ervaring. Twee jaar toneel vond ik zelf toch wel schokkend weinig, dus pimpte ik mijn ‘sollicitatie’ maar met het wapenfeit dat ik vroeger sketches met de videocamera opnam en dat men binnen de vereniging toch wel blij met me is en dat ze me pas achteraf vertelden dat de opzegtermijn 25 jaar was.
Enkele actiefoto’s van toneel erbij en een kiekje speciaal gemaakt met mijn smoelwerk recht in de camera kijkend en opsturen maar. Tot mijn aangename verrassing kreeg ik al heel snel een uitnodiging.

De auditie

In het oude PTT-gebouw op de Binckhorst moest ik me melden. Een doolhof van gebouwen en gangenstelsels. In de tussenliggende tijd had ik toch nog eens op internet ‘Stepping Stone’ opgezocht en was verrast te constateren dat dit een grote productiemaatschappij is. Het concept van de nieuwe serie is ‘scripted reality’, wat zoveel inhoudt dat situaties die hebben plaatsgevonden zo realistisch mogelijk worden nagespeeld.

‘Hitserie’

Het script is niet letterlijk, wat ruimte overlaat voor eigen interpretatie en improvisatie. De rode draad is dat in iedere aflevering met andere acteurs wordt gewerkt en dat iemand een geheim met zich meedraagt.
Met dit alles in gedachten liep ik uiteindelijk een gang in, waar in het midden een tafel stond met daaraan een vriendelijke dame die me verder wegwijs maakte. Desgevraagd bevestigde ze dat de hoofdrol/bijrol ook echt een hoofdrol/bijrol is en dat de serie ‘Achter Gesloten Deuren’ een nieuwe hitserie moest gaan worden die op Net5 in primetime tijd wordt uitgezonden. Ongelooflijk, viel ik even met mijn neus in de boter!

In de kantine maakte ik kennis met de andere acteurs en actrices, allemaal wachtend op hun beurt om op te komen. Nieuwsgierig vroeg ik naar hun achtergrond. De een zat op toneel, de ander deed een musicalopleiding en een wat oudere man had als hobby al dit soort audities af te lopen voor een leuke schnabbel. En niet zonder succes, in zijn eerste rol figureerde hij als Duitse soldaat in Soldaat van Oranje en onlangs was hij nog enkele keren te zien als opa in de IKEA-reclame.

Trots toont Jan zijn script.

Nervositeit

Uiteindelijk werd ik binnengeroepen, samen met een jongeman, een zekere Timo, die al eerder diverse televisierolletjes had gedaan, onder andere in ‘Van God los’. Het was duidelijk dat het castingbureau hem kende. Ik merkte dat er veel ervaren mensen op deze auditie af kwamen en eenmaal binnen in deze kleine kamer begon ik dan toch enkele symptomen van nervositeit bij mezelf te ontwaren. “Goed, kijk maar in de camera en vertel wat over jezelf”.

Vader

Ik voldeed aan het verzoek. “Wat is je beroep?” Nu had ik zo ongeveer wel alle vragen verwacht, behalve deze! Ik begin te stamelen en weet uiteindelijk iets uit te brengen van “Eh, lab, eh, analist, eh, nee…iets meer technisch…eh, tja..hoe heet dat ook alweer…”. Nou, dat begon dus lekker! Er volgde een korte uitleg van wat we moesten doen.
“Goed Jan, jij bent vader en je hebt een dochter. Timo, jij hebt verkering met haar. Jan en jij kunnen goed met elkaar overweg en Timo, jij komt Jan vragen om haar hand. Echter, het grote geheim is, dat jij twee jaar in de gevangenis hebt gezeten, maar Jans dochter en Timo vinden wel dat je Jan dit moet vertellen. Nou, ga je gang!”

Wachten op de opname.

Opgewonden

“Eh, ok”. Tja, dan komen de toneeloefeningen opeens wel goed van pas. Ter plekke improviseerden we, ik ontving Timo, bood hem wat te drinken aan en ging naar de tafel om thee te pakken en won zo een paar seconden om snel na te denken over mijn volgende stap. Ik was echter zo blij opgewonden dat ik deze auditie mocht doen dat ik die grijns bijna niet van mijn gezicht af kreeg, maar gelukkig paste dat in het spel.

Timo acteerde uitstekend en deed stamelend zijn bekentenis. Tja, wat zeg je dan als een of andere gozer jou vertelt dat hij het met jou dochter doet, iemand vermoord heeft, twee jaar in de bak zat en haar vervolgens wil trouwen. “Ik weet even niet wat ik hierop zeggen moet”, was mijn natuurlijke reactie. “Goed jongens, stop maar” Er werden vervolgens nog wat fictieve interviewtjes gehouden en that’s it. Timo en ik waren vol lof over elkaar en beiden hadden een goed gevoel over de auditie. Maar was het genoeg?

De lezing

Er ging ruim een week voorbij en nota bene op onze toneelavond belde mijn echtgenote mij op om te vertellen dat ik met grote zekerheid een rol heb en uiteraard reageerde iedereen enthousiast. Anderhalve maand later kwam het verlossende woord: ik heb een bijrol!
Binnen enkele dagen kreeg ik het script toegestuurd en kon me vast verdiepen in mijn rol. Voordat de opnamen überhaupt zouden beginnen was er, zoals een professionele productie betaamt, eerst een lezing met de mede damesacteurs en regisseur. Ik meldde mij daarvoor in een pand, ergens in de Marnixstraat in Amsterdam, gelegen tussen twee koffieshops in.
“Typisch Amsterdam”, dacht ik nog en een van de redenen waarom ik grote steden liever mijd. Ik werd hartelijk ontvangen in een informele sfeer en omdat ik vroeg was, wachtte ik rustig op de rest. Even later schoven mijn ‘echtgenote’ en ‘schoonmoeder’ aan tafel, mijn ‘dochter’ bleek echter nog met vakantie.
Onze regisseur Erik Eigenstein besprak vervolgens wat hij van ons verwachtte tijdens de opnamen. De letterlijke tekst hoefde ik niet te leren, omdat er immers veel geïmproviseerd zou worden. Het was echter wel belangrijk dat ik de ‘toon’ van de scenes goed moest aanvoelen, kennis van het script was daarvoor dan ook essentieel. Erik legde uit dat als een scene niet naar zijn zin is, deze gewoon wordt overgedaan. “Maar een keer of zes is wel het maximum hoor”, woorden waaraan ik later nog terug zou denken.

Kleding

Ik had een flinke koffer kleding meegenomen, om dit te laten beoordelen. Mijn ’schoonmoeder’ en ‘echtgenote’ keurden de inhoud goed en dat was een opluchting, kleding uitzoeken is immers niet mijn sterkste kant.
Om toch enigszins op elkaar ingespeeld te raken praatten we nog wat na. Mijn tegenspeelsters bleken al tig jaar ervaring te hebben, ook met televisie en zelfs mijn ‘dochter’, bleek ondanks haar jonge leeftijd al over een zeer ruime ervaring te beschikken. Ik was dus echt het groentje!
Ik vroeg mij hardop verbaasd af dat ik toch veel geluk moest hebben gehad dat de keuze voor deze rol op mij gevallen was. Ik hoorde immers dat sommige mensen zelfs na tientallen audities nooit worden gevraagd. “Dat komt omdat je een mooi gezicht voor televisie hebt”, zegt mijn ‘schoonmamma’ spontaan. Ik weet even niet wat ik daarop moet zeggen en mijn lieftallige ‘echtgenote’ voegt eraan toe dat ze mij ‘eindelijk stil gekregen’ heeft. Tja, zo had ik mezelf eigenlijk nooit bekeken, maar ik bedank schoonmoeders natuurlijk wel voor het aardige compliment!

Eerste dag niet makkelijk

Een goede week later haalde ik ’s ochtends eerst mijn tegenspeelster met de auto op in Amsterdam, het lag toch op de route en voor haar scheelde het een hoop gezeur met OV. Hoewel ik vroeg genoeg was reed ik prompt verkeerd, stuitte vervolgens op een afgesloten route met als gevolg dat we iets te laat op de set kwamen.
Iedereen was er al, dus we moesten snel aan de bak. Ik was echter vol zelfvertrouwen en blaakte van enthousiasme, hoe moeilijk kon dit nou zijn? Als eerste scene deden we een gelukkig gezinstafereeltje aan de ontbijttafel, op het moment dat alles nog pais en vree is. Nou, dat was een eitje. Vervolgens werden de ‘testimonials’ gehouden, zeg maar één op één interviewtjes met de regisseur, zonder dat deze in woord of is te horen of te zien.

Ik had een aardige lap tekst en de eerste take ging niet helemaal goed. Erik wilde nog zus of zo horen en in die en die volgorde. Prima, ik zet mijn tweede couplet in, maar ook die kan niet bekoren. Zo stumperde ik nog een tijdje door, probeerde wanhopig nog iets door een briefje aan de camera te hangen, maar omdat mijn ogen te duidelijk de tekst volgden, werd dit ’m ook niet. Bij de achtste take was ik al aardig nerveus geworden en besefte ik dat ik de ‘magische-zes-takes-grens’ uit de lezing hadden doorbroken.
Toen Erik ergens na take tien aankondigde ’s middags dan maar een nieuwe poging te doen, omdat we echt verder moesten, was mijn zelfvertrouwen zo ongeveer volledig verkruimeld. Ik vroeg me echt even af waar ik in ’s hemelsnaam aan begonnen was en bedacht dat dit misschien inderdaad toch niet zo’n goed idee was. Daar zat ik dan als prutser tussen de professionals.
“Sorry jongens, voor dit ongemak.” “Nee hoor, je hoeft geen sorry te zeggen, de eerste dag is voor iedereen altijd moeilijk. Dus alsjeblieft geen sorry!” “Oh ja, ja… sorry…oh, sorry.”
Gelukkig stelde Heleen me op mijn gemak, maar erg gerust was ik er niet op. En er volgden nog wel meer correcties: “Nee, stop maar, ik hoor een toneelstem!” of “Overnieuw, ik hoor je nu uitstekend op de achterste rij in het theater! Kleiner acteren!”
Eigenlijk kwam het er op neer, dat ik op een ochtendje heel anders moest leren acteren, een heel verschil ten opzichte van op de planken staan. Langzaam maar zeker ging het echter beter en tussen de bedrijven door oefende ik toch maar even mijn tekst. Dat werkte prima en een scene ging al in één take goed. “Nou, hèhè, dat zal eens tijd worden zeg”, riep de cameraman mij ironisch toe.
Om half zes zat de eerste draaidag er op. Eenmaal thuis werd ik nota bene door de buren met luid gejuich ontvangen: “En Jan, hoe ging het?” “Pff, ik ben afgestoft, man.”

Opnamedag twee

De tweede dag begon een stuk relaxter. We waren vroeg op de set en dat gaf mooi de tijd om de vorige dag te evalueren. In tegenstelling tot de vorige dag was het erg mooi weer en waren dan ook blij dat we buiten konden filmen in de prachtig aangelegde tuin.
Ik was het vele wisselen van de kleding ook een beetje zat en trok daarom iets gemakkelijks aan. “Ook een tandarts wil in zijn vrije weekend wel eens een simpel t-shirt aan!” Voor de volgende tuinscene moest ik weer wat anders aan, maar ik besloot dat het nu zondag was en dat ‘Gerard’ vond dat dat t-shirt ‘best nog wel een dagje kon’.
In de vroege middag gingen we iets verderop naar een mondhygiënistepraktijk, waar we de tandarts scènes zouden doen. Als patiënt werd een willekeurige voorbijganger van straat geplukt, die mooi kon figureren.
In het script moest ik mijn vrouw een verwijt maken, omdat zij een fout had gemaakt, maar wat dat precies was, stond er niet in. Daarop had ik daarom wat research gedaan, toevallig was een collegaatje van me mondhygiëniste geweest en mijn nichtje is als zodanig werkzaam, dus dat kwam mooi uit. Dankzij hun kennis kon ik mooi een (onzinnig) verwijt maken, zonder dus meteen heel tandheelkundig Nederland over me heen te krijgen. Het moet toch wel allemaal een beetje kloppen, vind ik.
Ik zie het al voor me, “Schat, die 10 gram Propofol was toch echt iets teveel van het goede! Niet meer doen hoor!” En ik weet nu wat een apexresectie is. Uiteindelijk verliep de hele dag lekker vlot en om half drie ’s middags waren we al klaar.

Opnamedag drie

Voor de derde en laatste opnamedag moesten we naar verschillende locaties. Eigenlijk hoefde ik deze dag alleen nog maar een opname op Schiphol te doen, maar ik vond het leuk om de hele dag bij de opnamen aanwezig te zijn. Het gaf mij mooi de gelegenheid om foto’s te maken; ik moest alleen zorgen dat ik niet in de weg liep, maar gelukkig ging dat allemaal goed.
We begonnen met enkele opnamen in Amstelveen, waar we de ‘oma’-scenes deden. Gedurende de opnamen zag onze geluidsman er steeds beroerder uit. Ziek. Dat is dan toch wel vervelend als er nog zoveel mensen van je afhankelijk zijn. Maar gelukkig kwam er al snel een vervanger opdagen zodat onze zieke thuis lekker onder de wol kon kruipen.
Voor de volgende scene moesten we naar Schiphol, grappig was het moment toen ik vanuit de auto ineens een Airbus A380 over de Schipholtunnel zag rijden. In real life ben ik techneut, dus bij het plotseling herkennen van dit hypermoderne vliegtuig kon ik een verraste vreugdekreet niet onderdrukken.
‘Schoonmoeder’, ‘vrouw’ en ‘dochter’ reden met me mee, maar enkel van mijn ‘dochter’ kreeg ik een lauwe reactie: ‘Wat is dat voor een soort bus?’ Laat maar… Deze laatste dag werd er met verschillende andere acteurs en actrices gewerkt, die allemaal een kleine bijrol vervulden. Zo ook op Schiphol, waar we de Spaans sprekende ‘biologische ouders’ van onze ‘dochter’ ontmoeten.
Ik had nog speciaal de hele week een welkomstzinnetje Spaans geoefend, maar ondanks dat het er vlot uitkwam, haalde het de uitzending niet. Wat overigens niet vreemd was, want veel van wat in het script stond, was eruit geknipt omdat de uitzending anders te lang werd.
Aan het einde van dag was de laatste opname, gemaakt in Amsterdam Noord een feit en konden we terugkijken op een paar enerverende en spannende dagen. Een superleuke ervaring en wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar. Ook mijn collega’s deelden deze mening en wat restte was hartelijk afscheid nemen en spanning zitten tot de uitzending.

De uitzending

In het weekend voor de uitzending was de aflevering al op de website van Net5 te zien. Heel voorzichtig bekeek ik eerst een paar fragmenten.
“Aargh, ik ben op tv!”, was mijn eerste reactie. Heel vreemd om jezelf terug te zien. Even later vertelde ik mijn (echte) vrouw dat ik al te zien was op internet. Samen hebben we de aflevering toen bekeken om aan het eind tot een oordeel te komen: helemaal niet verkeerd! De aflevering was mooi geëdit en uiteindelijk kon ik best tevreden zijn.
Maar hoe zouden mijn 200+ collega’s reageren. Zouden zij er net zo over denken? Nu ben ik werkzaam in de industrie en dat is best een mannenmaatschappij. Mocht ik mezelf belachelijk maken op tv, dan wordt je dat nog lang nagedragen.
Nou ja, kom maar op! De avond van de uitzending zelf was best spannend, ook al hadden we de aflevering al gezien. Vlak voor de uitzending nog snel even een berichtje op Facebook gezet… en kijken maar. Chippie d’r bij, wijntje…

Reacties

De reacties na de uitzending waren overweldigend. Op Facebook zag ik vooral veel reacties van collega’s, die erg verrast waren mij ineens op tv te zien. Slechts enkelen had ik van tevoren ingelicht. “Pas op, hij is tandarts”, luidde een van de melige reacties, waarop ik antwoordde “Is it safe? Is it safe?”, refererend naar de gruwelijke tandarts martelscène uit The Marathon Man.
Vervolgens stond de hele avond de telefoon roodgloeiend en de reacties waren allemaal erg positief. Nu zijn vrienden en familie dat altijd wel, dus de volgende ochtend zou pas echt de lakmoesproef worden. Hoe zouden de collega’s reageren?
Nou, dat zat dus ook wel goed. In het kort kwam het er op neer dat ik de dinsdagochtend niet meer aan werken toekwam. Mensen kwamen zelfs langs om mij de hand te schudden en iedereen reageerde tot mijn grote opluchting zeer positief! En dat duurde toch nog zeker wel een week lang.

En zelfs nu, enkele maanden later is mijn bijnaam tandarts Gerard op het werk. Een naam die dan altijd met een glimlach aan beide kanten valt. En wie weet, de opnamen voor seizoen twee zijn ondertussen begonnen. Wellicht dat ik nog eens in de huid van een doortrapte rotzak mag kruipen. ..

Jan Koet

Inter Nos - Haags Amateurtoneel

‘Achter Gesloten Deuren’ -achter de schermen